Bespiegelingen vooraf

Confucius zegt dat het beter is één mijl te reizen dan duizend boeken te lezen. Nou dan is onze reis om de wereld kostbaarder dan werelds grootste bibliotheken. Onze wereldcruise, op een bijna 300 meter groot schip, gaat liefst vier maanden duren. Varen rondom de wereld in buiten wereldse luxe: zwembaden; spa’s; bibliotheek; theater; bars en restaurants, kortom alles in superlatieven! Onze sabbatical die 6 januari 2015 start heeft een prima timing. Marjo is de verstikkende regelgeving van het onderwijs beu en zoekt nieuwe zingeving. En ik wil een betere werkbalans: wat geeft mij werkelijk het meeste energie? We hebben behoefte om dingen eens op een rijtje te zetten, een verlangen om tot jezelf te komen. Weg uit de hectiek van alledag, weg van wekkers en deadlines. We haasten, staan in files, worden geleefd door overvolle agenda’s, mailboxen en timmeren ons sociaal leven dicht met sportuurtjes, hobbyavonden en verjaardagbezoeken.

Tijd voor rust en stilstaan bij jezelf, tijd voor onthaasting. Het voorkomt dat ons leven een vanzelfsprekendheid wordt. Iedere haven biedt straks een nieuw panorama, ieder ingeslagen pad een ander perspectief. Maar gaan we het risico aan om met andere ogen naar onszelf te kijken? Vinden we de moed om onze gewoontes te doorbreken? ‘You cannot discover new oceans unless you have the courage to lose sight of the shore’. Gelukkig doen we dat in ieder geval!

Nou, de ‘vertrek’punten staan, maar welke antwoorden gaat ons ‘reisavontuur’ brengen? Waarom houd ik eigenlijk zo van (verre) reizen? Voor menigeen is het statusverhogend. Hoe zit dat bij mij? Ik ben trots op waar ik al allemaal geweest ben, het is een indicatie voor mijn levenservaring en ontwikkeling. Steeds doet een nieuwe omgeving mij vanuit een ander perspectief kijken. Wanneer ik écht op reis ben kom ik anders terug. Reizen is een vorm van zelfonderzoek. Het is ver-gaan om dicht bij mezelf te komen. Ik bezoek vele landen, zie oogstrelende natuurlandschappen en culturele wereldwonderen. Soms is het op reis zijn niet eens leuk maar in retrospectief weer wel. Achteraf komt vaak een mooi verdiepend inzicht. Reizen heeft mijn dubbele nieuwsgierigheid. Hoe denken anderen in vreemde culturen en wat ontdek ik bij mezelf? Even afstand nemen van het bekende, alledaagse en mijn vertrouwde identiteit. Ik wil mijn gewone leven even parkeren. Loskomen van wie ‘ik ben’ en me verdiepen in ‘wie wil ik zijn’? Zo’n mini- identiteitscrisis dwingt me tot nadenken.

Een uitdagende identiteitsvraag boeit me: ben ik een vakantieganger die andere culturen als ontspanning ziet of een reiziger die wil ontdekken? Eigenlijk wil ik geen toerist zijn maar een stoere (wereld)reiziger met een neus voor authenticiteit. Ik heb twijfel gekend over de luxe cruisevaart. Ik ben geen saaie toerist en zoek juist eenvoud, spanning en avontuur. Maar toch…!

Een jaar van tevoren je reis vastleggen biedt volop reflectiemogelijkheid en voorpret. Ingrijpende beslissingen ga ik niet uit de weg. Vier maanden verlof nemen, pleegt een aanslag op de continuïteit van mijn leven en werk. Laat ik ouders, kinderen en werk zomaar achter? Stel ik mijn droom uit tot mijn pensioen? Kies ik voor uitgesteld geluk of leef ik nu? Mijn dilemma-spiegel heeft een vreemde reflectie: ‘Ben jezelf en pas je aan!’ Mijn verdiepend zelfonderzoek is volop gaande. Veel praktische zaken moeten nog geregeld worden. Ik realiseer me de deur niet zomaar voor maanden dicht te trekken. De ontdekkingsreiziger in mij voelt zich in die vrijheid beperkt. Ik voel me gevangen in het ‘net van gewoonte, structuur en plicht’.

De wereldcruise is exemplarisch voor het ‘reizigersmodel’. Het vraagt en biedt volop structuur, schema en duidelijkheid. Vanuit dit model weet ik precies hoe laat in welk continent, land, stad en haven ben. Hoe laat ik van boord kan en weer terug moet zijn. Ik kan zelfs, als ik maar genoeg betaal, meegaan met de strak georganiseerde excursies vanaf het schip. Maar dat wil ik niet. Wanneer ik de luxe van het schip verlaat, eenmaal aan land, verkies ik het ‘trekkersmodel’. Aangemeerd in de haven omarm ik de vrijheid en bepaal zelf koers. Het reizen dat dan begint geeft mij het ultieme gevoel van vrijheid terug! Ik neem zelf weer de regie en volg mijn hart. Als romanticus struin ik door de steegjes, straten en wijken, mijmerend over de geschiedenis die zich er heeft voltrokken. Dit model geeft mij de vrijheid die ik zoek. Recent was ik met mijn jongste dochter in een pretpark en kochten een ‘speedy pass’. Door fors meer te betalen kocht ik de attractiewachttijden af. Die dag bekroop me een vreemd gevoel. Want in wachten zit ook de charme en ergernis die de ervaring kleurt en doet leven. Het wachten als onderdeel van de realiteit is tegelijkertijd ook een mini vakantie.

De Italiaanse filosofe Braidotti noemt onze vorm van reizen een perverse mobiliteit. Ze doelt op de ‘reiziger’ die het verre avontuur tegemoet treedt met het comfort van thuis. (In ons geval wordt het comfort zelfs nog groter!) In haar ogen zijn we een medium avonturier in de comfortabele veiligheid als toerist en toeschouwer. De blanke westerling die werelds schoonheid en ellende aanschouwt. De ‘aapjeskijker’ die de illusie koestert dat hij elders is maar wel zonder discomfort! De toerist die nergens hoeft te wachten want alle papieren zijn geregeld. De hautaine, vermogende toeschouwer die snel de geuren opsnuift en slechts flarden van het land ziet.

De eerste stap naar wijsheid is de wereld te onderzoeken en de laatste stap naar wijsheid is de wereld te aanvaarden. Ik omarm de gedachte dat mijn manier van reizen een combinatie is van beide modellen. Als ik alleen comfort, zekerheid en vluchtigheid toelaat sluit ik een wezenlijk stuk van de realiteit buiten. Het ‘vervoersmiddel’ staat echter mijn vrijheid in denken en handelen niet in de weg. Ik wil integreren in het alledaagse leven op de bestemmingen die we aandoen. Contact leggen met lokale mensen uit vele windrichtingen. Op de luxe ‘zeedagen’ onthaasten, mediteren, lezen en sporten. Open staan voor boeiende gesprekken met kleurrijke medereizigers en horen wat hen drijft en inspireert. Zelfs op reis wegen honderd bezienswaardigheden niet op tegen één werkelijke ontmoeting. Ik wil mijn nieuwsgierigheid laven aan nieuwe ontmoetingen in andere omgevingen. Mijn identiteit verrijken met verrassende zienswijzen en levensverhalen. Vanuit andere perspectieven wil ik naar mezelf kijken en citeer Marcel Proust: ‘De ware ontdekkingsreis is niet het bezoeken van nieuwe landen maar het kijken met andere ogen’.

Maar ineens voel ik onrust aan het einde van mijn bespiegeling. Een nieuw inzicht dient zich aan. De filosofische beschouwingen komen vooral uit mijn hoofd. Ik voel benauwdheid en realiseer me de valkuil. Vanuit mijn denken ontspringt slechts de bekrompen focus op wat mijn reis moet opleveren! Nut, opbrengst en moeten. STOP, eigenlijk wil ik maanden lang de dingen gewoon maar laten gebeuren. De stilte, de ruimte voor het onverwachte, de verveling, kortom de leegte. We hebben stilte nodig om contact te maken met onze ziel, zei moeder Teresa. Ik voel de rust weer terug keren. Een nieuwe gloed verschijnt aan de horizon. Mijn wereldreis hoeft niet volgens plan te verlopen om ervan te kunnen genieten. Het leven is gelukkig niet zo ingewikkeld als ik het maak.

Gewoon genieten, dat mag ook…

Met inspirerende groet,

Peter

Deel deze pagina:

Facebook

Twitter

Google

Linkedin

Email