Nooit genoeg

Hoe vaak zeg of doe je iets waarvan je  diep in je hart weet dat het niet helemaal strookt met wat je vindt of wilt doen?

Ben van Beurden de baas van Shell praat recht wat krom is. Dit kwartaal hebben we 18 miljard winst gemaakt. Werkelijk ik kon mijn ogen en oren niet geloven. Terwijl de brandstof steeds maar duurder wordt.  Zijn verdedigingsargumentatie en het zich terugtrekken in het eigen gelijk zijn exemplarisch voor het moreel verval. Heineken verhoogt de prijs van zijn biertje en ook zij maken veel winst. Net als Unilever de grote banken en vele anderen. Het najagen van geld is de wortel van het kwaad en tevens je eigenwaarde buiten jezelf zoeken.

Misselijkmakend vind ik deze exorbitante zelfverrijking. Gedreven, door een ziekelijk eigenbelang,  winstbejag en meer aandeelhouderswaarde.  Aristoteles had het, ruim tweeduizend jaar geleden, over neoplexia: steeds maar meer willen. Macht, rijkdom, aanzien en (dure) spullen.

De corruptie in een land  groeit wanneer het verschil tussen rijk en arm toeneemt. Deze kloof zwelt aan. Rijken, geholpen door de politiek, worden alsmaar rijker. De rijke ondernemer beweert dat hij zijn succes aan zijn zelfgemaakte keuzes dankt. Onzin, het is  veroorzaakt door genen, opvoeding, nest en toevalligheden. Deze ultieme ‘geluksvogels’  suggereren dat iedereen miljardair kan worden als je maar verstandig bent. De maakbaarheid illusie ten top!

Hoe schrijnend is het economische imperatief. Een economie die moet groeien, met als gevolg meer produceren en meer consumeren. Het voelt als een verstikkende dwangbuis. Die economische zeepbel staat op knappen. Er is niets dat alleen maar kan blijven groeien.

Salarissen van bestuurders zijn vaak buitensporig hoog. Maar de CEO’s willen meer. Naast hun riante vaste salaris, harken ze miljoenen aan bonussen bijeen. Maar ze leveren geen salaris in als hun (gok)beleid verkeerd uitpakt. Zo durf ik ook te ondernemen.  De ridicule salarissen voor topvoetballers. Marktwerking, vraag en aanbod, uniek getalenteerd. Bullshit, kan het even wat minder! De voetballer kan zelf  een voorbeeld stellen. Maar ook wij, de consumenten, hebben nooit genoeg. Verslaafd aan de koopjeshallen vol goedkope, vervuilende prularia, nep merk artikelen en een kleerkast vol met kinderarbeid kleding.

Geen geel hesje of driekleur die ondersteboven hangt, liever een spiegel. Spiegeltje, spiegeltje aan de wand wie is er schijnheilig in dit land? Daag je jezelf eens uit. Neem vrijwillig plaats op de morele pijnbank. Welke rafelkantjes zie jij in de spiegel?

Wat willekeurige voorbeelden uit de samenleving die mij irriteren. De overvloed aan praatprogramma’s op TV. Talkshows, shownieuws en roddelnieuws. Ik loop helemaal leeg op het scala aan gepresenteerde angst- en doemscenario’s. De hapklare, voorgeschotelde veelheid aan meningen, oordelen van even zovelen geselecteerde ‘experts’. Wij, kijkers, besteden onze verantwoordelijkheid graag uit aan die ‘deskundigen’, in plaats van zelf na te denken! Maar wat vind jij eigenlijk zelf? Wat is van waarde voor jou?

De marketing en reclames wekken ook steeds meer weerzin en ergernis op. Reclame maken voor gokken, hoe bedenk je het? BN’ers die bakken geld opstrijken voor productreclames waar ze totaal niks mee hebben. Zouden ze het onbetaald ook doen? Wellicht wel, hun ego zit op de troon. Reclamespotjes voor loterijen om mensen hunkerend  naar schijngeluk te verleiden voor als ze dat miljoen winnen. Mensen worden daar niet gelukkig van, het is vaak precies andersom: hoe meer geld, des te meer wordt het geluk bedreigd. Want de belangrijkste dingen in het leven zijn geen dingen.

De industrieën, zonder gewetensbezwaar, zijn louter op winst, zelfverrijking en vergroting van het marktaandeel georiënteerd. Hier volgt een volstrekt onvolledig lijstje. De voedselindustrie die suiker, vet en zout toevoegt om ons afhankelijker (in plaats van gezonder) van hun producten te maken. De farmaceutische industrie die gezonde mensen aan de medicijnen wil krijgen, geen eerlijk onderzoek doet en bijwerkingen verdoezelt. De amorele financiële wereld waarbij goed en kwaad geen rol speelt om ingewikkelde producten aan de man te brengen. De tabaksindustrie die zich inspant om, met een schoon geweten, (long)kanker te verspreiden. De wapenindustrie die met vernietigend oorlogstuig  gewetenloos bijdraagt, om vriend en vijand de dood in te jagen. De film- en computerspellen industrie waarin geweld, schieten en het moorden verheerlijkt worden. Weerzinwekkend toch, als je daar over nadenkt. Zijn dit ook jouw waarden, wil je daar (aan mee) werken?

Op klompen aan voelen we dat iets grondig mis is. Geen experts of onderzoekdata zijn nodig om dit wangedrag  te fileren. De giftige ingrediënten van het steeds meer willen, moreel verval, gemixt met dom- en lafheid tot fatsoenlijk nadenken en handelen, maken de cocktail compleet.

Wanneer je de scheidslijn trekt tussen goed en kwaad, plaats je jezelf aan de goede kant. Als de top immoreel is waarom zou ik dan de brave borst uithangen? Als een ander roekeloos rijdt, fraudeert, steelt, martelt en doodt rechtvaardigt dat hetzelfde gedrag? Kijk in de spiegel. De boer voelt bestaansonzekerheid. Blokkeer je dan wegen, dupeer je medeburgers en bedreig je politici? Zijn er geen creatieve, fatsoenlijke wegen om de opinie te beïnvloeden?

Wie wil jij zijn? Naar welke waarden wil jij leven? Maak contact met je innerlijk weten, daar vind je jouw antwoorden. Je voelt dan feilloos aan wat goed en verwerpelijk is. Handel ernaar, ook tegen de stroom in. Tot slot, dank ik Shell en mijnheer van Beurden, jullie hebben mij en de lezer weer op scherp gezet.

www.wiewilikzijn.nl

Peter van de Ven

Ps: Dit stuk draag ik op aan mijn lieve moeder die vijf augustus jongstleden 94 jaar zou worden. Uit respect, bewondering en dankbaarheid. Een voorbeeld. Zij kon haar leven vereenvoudigen, gaf liefde en bracht zon in andermans leven.

Deel deze pagina:

Facebook

Twitter

Google

Linkedin

Email